Cổ xưa

Athos trong thần thoại Hy Lạp là tên của một trong những người khổng lồ đã thách thức các vị thần Hy Lạp. Athos đã ném một tảng đá lớn trong khi đối đầu với Poseidon, tảng đá rơi xuống biển Aegea và trở thành Núi Athos ngày nay. Theo một phiên bản khác của câu chuyện, Poseidon đã sử dụng ngọn núi để chôn vùi người khổng lồ bị đánh bại.

Homer đề cập đến ngọn núi trong Iliad.[5] Herodotos viết rằng, trong cuộc xâm lược Thracia của người Ba Tư vào năm 492 trước Công nguyên, hạm đội của chỉ huy Ba Tư Mardonius đã bị đắm với tổn thất lên tới 300 tàu và 20.000 binh lính. Nguyên nhân bởi trong khi cố gắng vòng qua bờ biển gần Núi Athos thì hạm đội này đã gặp phải một cơn gió Bắc rất mạnh.[6] Herodotos nhắc đến bán đảo này sau đó được gọi là Acte bởi những người Pelasgia tới từ đảo Lemnos cư trú trên bán đảo và đặt tên cho 5 thành phố trên đó là Sane, Cleonae (Kleonai), Thyssos (Thyssus), Olophyxos (Olophyxis), và Acrothoï (Akrothoön).[7] Strabo cũng đã đề cập đến thành phố Dion (Dium) và Acrothoï.[8] Eretria cũng thành lập các thuộc địa trên Acte. Ít nhất một thành phố khác được thành lập trong thời Hy Lạp Cổ điển là Acanthus (Akanthos). Một số trong những thành phố này đúc tiền riêng của họ.

Bán đảo nằm trên con đường xâm lược của Xerxes I, người đã dành ba năm[9] để đào kênh Xerxes qua eo đất, cho phép hạm đội xâm lược của mình đi qua vào năm 483 trước Công nguyên. Sau cái chết của Alexander Đại đế, kiến trúc sư Dinocrates (Deinokrates) đã đề xuất khắc toàn bộ ngọn núi thành một bức tượng của Alexander.

Lịch sử của bán đảo thời kỳ sau này bị che phủ bởi việc thiếu các tài liệu lịch sử. Các nhà khảo cổ chưa thể xác định vị trí chính xác của các thành phố được nhắc đến bởi Strabo. Người ta tin rằng, chúng bị bỏ hoang khi những cư dân mới là các tu sĩ đến vào khoảng thời gian ngắn trước thế kỷ thứ 9.[10]